به گزارش تحریریه، «راسیسکایا گازتا» در مورد زمان اتمام و اهمیت پروژه «قدرت سیبری-۲» نوشت، یادداشت تفاهمی که در اوایل ماه سپتامبر برای ساخت خط لوله گاز "قدرت سیبری-۲" از روسیه به چین، از طریق مغولستان امضا شد، موضع روشن طرفین را نشان داد که این پروژه به اجرا درخواهد آمد. با این حال، هنوز سؤالات بیشتری وجود دارد. تاریخ ساخت، منابع مالی و حتی مسیر دقیق خط لوله هنوز به طور کامل مشخص نیست.

در حال حاضر، تنها با اطمینان می‌توان گفت که گمانه‌زنی‌ها دربارۀ بی‌علاقگی چین به این پروژه بی‌اساس بوده‌اند و مناطقی از روسیه که این خط لولۀ صادراتی از آنها عبور خواهد کرد، محرکی جدی برای توسعۀ اقتصادی دریافت خواهند نمود. مورد اخیر، شاید حتی از افزایش صادرات گاز به چین نیز مهم‌تر باشد. کافی است به یاد آوریم که پس از احداث "قدرت سیبری-۱"، کارخانۀ فرآوری گاز آمور، مجتمع گاز شیمیایی آمور، نیروگاه‌های برق گازی و دیگر تأسیسات صنعتی در نزدیکی آن ساخته شدند.

علاوه بر این، وظیفه اتصال سیستم‌های انتقال گاز غرب و شرق روسیه از سال ۲۰۲۳ به یک سیستم واحد تأمین گاز متعلق به «گازپروم» محول شده است. در غرب کشور، به طور قابل توجهی بیشتر از مناطق شرقی گاز تولید می‌شود، حداقل در حال حاضر. البته پتانسیل رشد تولید در شرق نیز وجود دارد. «قدرت سیبری-۲» اقدامات مربوط به اتصال سیستم‌های انتقال گاز را سودآورتر می‌کند.

از طریق این پروژه، یک خط لولۀ صادراتی از میادین گازی «یامال» در روسیه به سمت چین کشیده خواهد شد. میادین یامال تأمین‌کنندۀ گاز بخش غربی روسیه هستند و در گذشته‌ای نه چندان دور منبع اصلی صادرات به اروپا بودند. در واقع، «قدرت سیبری-۲» اساس این پیوند بین سیستم‌های انتقال گاز شرق و غرب خواهد بود. نکتۀ اصلی برای مناطق روسیه این است که در خط لولۀ صادراتی، به اندازۀ کافی گاز برای نیازهای داخلی آنها نیز وجود داشته باشد. ظرفیت تولید در میادین یامال به قدری زیاد است که برای تأمین نیازهای نه تنها مغولستان و چین، بلکه شرق روسیه نیز کاملاً کافی است. همانطور که می‌گویند: همه چیز به قطر لوله بستگی دارد.

دربارۀ زمان‌بندی آغاز ساخت و ساز، به گفتۀ الکسی گریواچ، معاون رئیس صندوق امنیت ملی انرژی، برخی از کارهای مقدماتی مرحلۀ ساخت در خاک روسیه کاملاً در چارچوب برنامۀ گازرسانی به مناطق این کشور، به ویژه جنوب کِرای (ناحیه) کراسنویارسک و تنها شهر یک میلیون نفری بدون گاز در روسیه یعنی کراسنویارسک، امکان‌پذیر است. دستورات مربوطه از سوی مقامات صادر شده و به موازات نهایی‌شدن توافقات صادراتی، اجرا خواهند شد. ساخت خط لوله هم ممکن است به زودی آغاز شود، زیرا ضرب‌الاجل‌های گازرسانی تعیین شده و تاکنون هیچ‌کس آنها را تغییر نداده است.

خط لولۀ «قدرت سیبری-۲» ممکن است سریع‌تر از سایر خطوط لولۀ گاز ساخته شود.

با این حال، به عقیدۀ «ماریا بلووا» مدیر تحقیقات شرکت «ایمپلمنتا»، باید به موضوع تعیین پارامترهای آیندۀ ترازهای سوخت و انرژی منطقه‌ای، با دقت نگاه کرد و نباید به هر قیمتی هدف گازرسانی به همه جا را دنبال کرد. در بسیاری از موارد، منابع انرژی جایگزین، به ویژه زغال‌سنگ، می‌توانند از نظر اقتصادی جذابیت بیشتری داشته باشند.

به گفته «والری آندریانوف» دانشیار دانشگاه مالی وابسته به دولت فدراسیون روسیه، علاوه بر کِرای کراسنویارسک، ساخت این خط لوله می‌تواند محرکی برای گازرسانی به ترانس‌بایکال و بوریاتیا باشد. این مناطق، به همراه کراسنویارسک، از جمله مناطقی هستند که مسالۀ گذار از تولید برق با زغال‌سنگ به تولید برق با گاز در آن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. می‌توان گفت که ساخت‌وساز از قبل آغاز شده است.

همانطور که «گازپروم» اعلام کرد، لوله‌گذاری یک قطعۀ ۴۱۰ کیلومتری از خط لوله، از ایستگاه کمپرسور «آگانسکایا» در استان خودمختار خانتی-مانسی تا ایستگاه کمپرسور «ورتیکوس» در استان تومسک، شروع شده است. این بخش می‌تواند جزئی از خط لولۀ اصلی آیندۀ «قدرت سیبری-۲» باشد. با این حال، به گفتۀ این کارشناس، ساخت بخش‌های بعدی تنها پس از امضای توافق‌نامۀ الزام‌آور برای عرضه به چین آغاز خواهد شد.

«سرگئی سیویلف» رئیس وزارت انرژی روسیه، در مجمع اقتصادی شرق اعلام کرد که پروژۀ «قدرت سیبری-۲» در مرحلۀ تدوین مطالعات امکان‌سنجی اولیه (توجیه فنی و اقتصادی اولیه) قرار دارد. کمی بعد، «الکسی میلر» رئیس شرکت «گازپروم»، این موضوع را تأیید کرد.

به گفتۀ بلووا، مرحلۀ مطالعات امکان‌سنجی اولیه به این معناست که هنوز باید زمان‌بندی ساخت، منابع مالی و جزئیات قرارداد فروش گاز مشخص شوند. بنابراین، تنها برای کارهای مقدماتی ممکن است دو تا سه سال زمان صرف شود. همچنین، ساخت و ساز نیز پنج تا هفت سال دیگر طول می‌کشد. این بدان معناست که اولین گاز ممکن است در حدود سال ۲۰۳۵ از طریق «قدرت سیبری-۲» جریان یابد.

گریواچ معتقد است که ساخت‌وساز در مقیاس کامل، به ویژه در خارج از کشور، بدون نهایی‌سازی قرارداد بسیار نامحتمل است. چنین تصمیمی، حتی اگر از لحاظ نظری گرفته شود، در هیچ حسابرسی داخلی یا خارجی تأیید نخواهد شد. با این حال، این کارشناس معتقد است که «قدرت سیبری-۲» می‌تواند در بازۀ زمانی بسیار کوتاه‌تری نسبت به «قدرت سیبری-۱» محقق شود. در پروژه «قدرت سیبری-۱» برای آغاز صادرات به پنج سال زمان نیاز بود و تا رسیدن به ظرفیت طراحی‌شده نیز کمی بیش از ۱۰ سال طول کشید.

همین امر در مورد منابع تأمین مالی نیز صدق می‌کند. به گفته آندریانوف، تعیین منابع مالی همیشه بر هر پروژه‌ای مقدم است. این احتمال وجود دارد که پروژه را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنند، یعنی بخش‌های مجزا را (در درجه اول در خاک روسیه) طراحی و تأیید کنند و حتی به بهره‌برداری برسانند؛ بخش‌هایی که در هر صورت، فارغ از مقصد نهایی عرضه، می‌توانند برای انتقال گاز مورد استفاده قرار گیرند. بر اساس ارزیابی این کارشناس، با توجه به تجربۀ کسب‌شده در ساخت خطوط لولۀ بزرگ در شرق کشور، احداث کل خط لوله ممکن است پنج تا هفت سال طول بکشد و چند سال دیگر نیز برای رسیدن آن به ظرفیت کامل برنامه‌ریزی‌شده (۵۰ میلیارد متر مکعب) زمان نیاز باشد.

بنابراین، در بهترین حالت، این خط لوله می‌تواند در اوایل دهۀ آینده ساخته شود. در این مورد، بهتر است بر چین تمرکز نشود، زیرا این کار ممکن است روند را کُند کند. مناطق مختلف روسیه فارغ از نیازهای در حال تغییر چین، به گاز نیاز دارند. جایی که گاز باشد، صنعت و جمعیت نیز رشد می‌کند و در نتیجه، مصرف این «سوخت آبی» افزایش خواهد یافت. واردکنندگان جذب خواهند شد؛ گاز منبعی نیست که بلااستفاده بماند، به خصوص اگر با قیمت ارزانی فروخته شود. روسیه نیز آماده است که تخفیف‌هایی در حد معقول در قیمت گاز به چین ارائه دهد.

همانطور که آندریانوف اشاره می‌کند، عامل توسعۀ کلی زیرساخت گازی در شرق روسیه و اتصال آن به سیستم واحد تأمین گاز کشور از اهمیت بالایی برخوردار است. در این زمینه، هم ساخت «قدرت سیبری-۲» و هم افزایش ظرفیت «قدرت سیبری-۱» فعال، از ۳۸ به ۴۴ میلیارد متر مکعب، می‌توانند نقش مهمی ایفا کنند.

https://rg.ru/2025/09/08/protianut-trubu-pomoshchi.html

منبع: راسیسکایا گازتا

پایان/